سیستم ایمنی بدن و ویروس کرونا

شناخت سیستم ایمنی بدن درمقابل ویروس کرونا
وقتی سیستم ایمنی بدن، ویروسی را تشخیص می‌دهد، شروع به پاسخ‌گویی می‌کند تا بدن را در برابر این حمله حفظ کند. در فرایندی با نام سرکوب‌گری آران‌ای، ( RNA ) محتوای ژنتیکی ویروس خرد می‌شود. سیستم ایمنی بدن آنتی‌بادی‌های مخصوصی را تولید می‌کند که به ویروس متصل شوند و آن را غیرمسری کنند. بدن سلول‌های T را برای نابودی ویروس ارسال می‌کند.
پاسخ ایمنی بدن در مواجهه با بیشتر عفونت‌های فعال می‌شود، ولی برخی از ویروس‌ها از جمله اچ‌ آی ‌وی و ویروس‌های عصبی، راه‌هایی برای فرار از سیستم ایمنی بدن دارند. ویروس‌های عصبی روی سلول‌های عصبی تأثیر می‌گذارند. آن‌ها مسئول بیماری‌هایی مانند فلج اطفال، هاری، سرخک و اوریون هستند. این ویروس‌ها می‌توانند روی ساختار سیستم عصبی مرکزی تأثیر گذارند و عامل اتفاقات پیش‌رونده و مخربی در بدن باشند.
قدرت سیستم ایمنی ما تا حد زیادی تحت تاثیر فاکتورهای غیروراثتی است. میکروب‌هایی که در طول زندگی در معرض آن‌ها هستیم و فاکتور های سبک زندگی، مانند استرس، خواب، رژیم غذایی و ورزش نقش بسیار مهمی را در تقویت واکنش سیستم ایمنی ما ایفا می‌کنند.
اصل اساسی: هیچ گونه داروی معجزه آسا یا غذای بخصوصی وجود ندارد که بتواند سیستم ایمنی بدن شما را ناگهان تقویت کند و شما را در برابر ویروس کرونا جدید محافظت کند. با این حال، روش‌های دیگری وجود دارند که شما می‌توانید با آن‌ها از خودتان محافظت کنید و به سیستم ایمنی خودتان بیشترین شانس را برای انجام وظیفه خود در برابر یک بیماری تنفسی بدهید.
دفاع غیر اختصاصی
دفاع غیر اختصاصی در برابر اغلب میکروب‌ها یکسان عمل می‌کند و نمی‌تواند میکروب ها ی مختلف را از یکدیگر تشخیص دهد.
دفاع غیراختصاصی شامل نخستین خط دفاع غیر اختصاصی و دومین خط دفاع غیر اختصاصی می‌باشد.
اجزای نخستین خط دفاع غیر اختصاصی
پوست : لایه‌های شاخی سطح پوست (از جنس کراتین ) مانع از نفوذ میکروب‌ها به داخل بدن می‌شوند.
لایه بیرونی ( اپیدرم) که خارجی ترین سلول های آن مرده اند به تدریج ریخته و میکروب های چسبیده به آن از این طریق از بدن دور میشود. علاوه بر این، چربی پوست و عرق، سطح پوست را اسیدی و از رشد میکروب‌ها جلوگیری می‌کنند.
آنزیم لیزوزیم : آنزیم لیزوزیم موجود در اشک- عرق-مایع مخاطی و بزاق موجب تخریب دیوارۀ سلولی باکتری‌ها می‌شود.
لایه‌های مخاطی: لایه های مخاطی با ترشح مایع مخاط (موسین) آب=مخاط: مایعی چسبنده و لزج که دارای لیزوزیم است باعث به دام انداختن میکروب ها و باکتری ها می‌شود. مجاری تنفسی از بینی تا نایژک ها، سطح لوله گوارشی از دهان تا مخرج، سطح مجاری ادرار از مثانه تا مجرای خروج ادرار و سطح داخلی مجاری تناسلی دارای بافت پوششی است که به آن لایه ی مخاطی می گویند.
لوله گوارش با ترشح اسید معده موجب تخریب میکروب‌ها شده و از راه دفع مدفوع، سبب دفع میکروب‌ها می‌شود. همچنین مجاری ادراری که از راه دفع ادرار سبب دفع میکروب‌ها می‌شوند هم لایه‌های مخاطی دارند. در مجاری تنفسی، مایع مخاطی، میکروب‌های به دام افتاده در آن را به کمک مژک‌های سلولی، به سمت حلق می‌راند (با حرکت بیرونی مژک‌ها) و به شکل خلط به‌ طور ارادی می‌توان از بدن خارج کرده یا با بلعیدن آن به معده بازگشته شود که در آنجا شیره معده باعث تخریب میکروب می‌گردد.
دومین خط دفاع غیر اختصاصی
پاسخ التهابی: به هنگام عبور مواد بیماری‌زا از نخستین خط دفاع، یکی از مکانیسم‌های دفاعی دومین خط دفاعی است. این پاسخ از رویدادهایی تشکیل شده‌است که در کنار هم، باعث مرگ میکروب‌ها و سرکوب عفونت می‌شوند. این پاسخ در زخم‌ها نمود بیشتری دارد. سلولهای آسیب‌دیده مانند (ماست سل ها) ، هیستامین ترشح می‌کنند که موجب افزایش قطر رگ‌ها و افزایش حجم خون عبوری در محل آسیب می‌شود. مواد شیمیایی دیگری نیز در محل آسیب‌دیده آزاد می‌شوند که کاربردهای متفاوتی دارند. برخی، گلبول‌های سفید خون را با فرایندهایی متوجه خود می‌کنند و باعث آمدن آن‌ها به محل می‌شوند. در نتیجه، گلبول‌های سفید با عمل دیاپدز از دیوارۀ رگ عبور می‌کنند و به عوامل بیماری‌زا حمله کرده؛ آن‌ها را از پا درمی‌آورند.
در پاسخ التهابی، محل آسیب‌دیده، سرخ، متورم و گرم‌تر از بقیۀ نقاط بدن می‌شود.
پاسخ دمایی: در برخی عفونت‌ها، افزایش دمای بدن (تب) به‌وجود می‌آید که نشانۀ مبارزۀ بدن با بیماری است. در دمای بالاتر از حد طبیعی که توسط تب به‌وجود می‌آید، رشد برخی از میکروب‌ها متوقف می‌شود.
گلبول‌های سفید: مهم‌ترین بخش دومین خط دفاع غیر اختصاصی هستند. گروه فاگوسیتها از گلبول‌های سفید، با بیگانه‌خواری میکروب‌ها را بلعیده، تجزیه و متلاشی می‌کنند. ابتدا میکروب‌ها توسط پای کاذب (بخش انعطاف‌پذیر و تغییر شکل‌دهندۀ گلبول سفید) احاطه می‌شوند و سپس به‌صورت وزیکول وارد گلبول می‌گردند. در آنجا نیز، آنزیم‌های لیزوزومی، آن‌ها را تجزیه می‌کنند.
پروتئین‌های مکمل که انواعی از پروتئین‌های شرکت‌کننده در دفاع غیر اختصاصی هستند، باعث متلاشی شدن میکروب‌ها می‌شوند.در کبد و سلول های پوششی روده کوچک و ماکروفاژ ها ساخته می شوند
دفاع اختصاصی
درصورتی که عوامل بیماری‌زا از سد دفاع غیر اختصاصی عبور کنند، با دفاع اختصاصی روبه‌رو خواهند شد. در این مکانیسم، علاوه بر ماکروفاژها نوعی از گلبول‌های سفید به نام لنفوسیت‌ها نقش دارند که از سلول‌های بنیادین مغز استخوان (مغز قرمز استخوان) حاصل می‌شوند. لنفوسیت‌ها به‌طور اختصاصی عمل می‌کنند، یعنی یک نوع خاصی از عوامل بیگانه را شناسایی و از بین می‌برند. لنفوسیت‌ها پس از به وجود آمدن نابالغ هستند و برای کسب ویژگی‌های لازم برای شناسایی و مبارزه با میکروب‌ها، باید تکامل یابند. بر اساس محل کسب تکامل، لنفوسیت‌ها را به دو دستۀ لنفوسیت‌های B و لنفوسیت‌های T تقسیم می‌کنند. لنفوسیت‌های B در مغز استخوان و لنفوسیت‌های T در تیموس تخصص یافته‌اند.
لنفوسیت‌های بالغ توانایی شناسایی مولکول‌ها و سلول‌های خودی را از بیگانه، و نیز مقابله با عوامل بیگانه را به دست می‌آورند و وارد جریان خون می‌شوند. لنفوسیت‌ها بر سطح خود دارای گیرنده‌هایی هستند که از لحاظ شکل هندسی مکمل نوع خاصی از آنتی‌ژن (که بر سطح عوامل بیگانه قرار دارد) است. به این ترتیب، هر لنفوسیت، با داشتن نوع خاصی گیرنده، آنتی‌ژن خاصی را شناسایی کرده و از بین می‌برد. به همین علت می‌گوییم که لنفوسیت‌ها به‌طور اختصاصی عمل می‌کنند. برخی از لنفوسیت‌ها بین لنف و خون در گردش‌اند، و برخی دیگر در گره‌های لنفی، طحال، لوزه‌ها و آپاندیس جمع می‌شوند.


ایمنی هومورال

آنتی‌ژن و پادتن (آنتی‌بادی) مکمل آن
ایمنی هومورال بخشی از دفاع اختصاصی است که به مبارزه با باکتری‌ها و ویروس‌های موجود در مایعات بدن می‌پردازد و در آن لنفوسیت‌های B نقش دارند. لنفوسیت‌های B هنگامی که برای نخستین بار به آنتی‌ژنی متصل می‌شوند، رشد می‌یابند، تقسیم می‌شوند و طی تغییراتی به پلاسموسیت و سلول‌های B خاطره تبدیل می‌شوند. پلاسموسیت‌ها پروتئین‌هایی به نام پادتن ترشح می‌کنند که در خون محلول هستند. هر نوع پادتن به نوع خاصی آنتی‌ژن متصل می‌شود و آن را از بین می‌برد. نحوۀ عمل پادتن‌ها گوناگون است. در بسیاری از موارد پادتن با اتصال به آنتی‌ژن‌های سطح عامل بیگانه، از اتصال آن به سایر سلول‌های بدن جلوگیری می‌کند، و موجب می‌شود میکروب به آسانی توسط ماکروفاژ بلعیده شود. سلول‌های B خاطره نیز در بدن در حالت آماده‌باش می‌مانند و درصورت برخورد دوباره با همان آنتی‌ژن، تعداد بیشتری پلاسموسیت و مقدار کمی سلول خاطره تولید می‌کنند. در نتیجه، پادتن با مقدار و سرعت بیشتر تولید می‌گردد و مبارزه با شدت بیشتری انجام می‌گیرد.
ایمنی سلولی
مکانیسم ایمنی سلولی به مبارزه با سلول‌های آلوده به ویروس و باکتری، و سلول‌های سرطانی می‌پردازد. در این روش، لنفوسیت‌های T نقش دارند. این سلول‌ها نیز، پس از اتصال با آنتی‌ژنی خاص، تکثیر پیدا کرده و انواعی از سلول‌های T را به وجود می‌آورند:
سلول‌های T کشنده (یا سیتوتوکسیک): این سلول‌ها توانایی شناسایی و حملۀ مستقیم را به سلول آلوده یا سرطانی دارند. آن‌ها با ترشح پروتئینی به نام پرفورین، منافذی را در این سلول‌ها ایجاد می‌کنند که به مرگ آن‌ها می‌انجامد.
سلول‌های T کمک‌کننده: دو نوع هستند. فراوان‌ترین نوع آن، لنفوسیت‌های T می‌باشد که به اعمال دستگاه ایمنی کمک می‌کند. این سلول‌ها، هدف ویروس HIV هستند.
سلول‌های T تضعیف‌کننده: این سلول‌ها اعمال سلول‌های T کشنده و کمک‌کننده را کنترل می‌کنند و به پاسخ ایمنی خاتمه می‌دهند و از پاسخ‌های بیش از حد شدید جلوگیری می‌کنند.
سلول‌های T خاطره: این سلول‌ها در حالت آماده‌باش در بدن می‌مانند؛ و طریقۀ مبارزه و آشنایی با ویروس را به نسل‌های بعدی انتقال می‌دهند.
هوشنگ اسماعیلی
روانشناس

تاريخ  ارسال:چهارشنبه 3 دي 1399 - 12:40

کد:113878-1403