نیازما انسان ها

نیاز یک مفهوم عمومی است که در زمینه‌های مختلف کاربردهای نسبتاً وسیعی دارد
نیاز یک مفهوم عمومی است که در زمینه‌های مختلف کاربردهای نسبتاً وسیعی دارد و برحسب موارد، تعاریف متعدد از آن ارائه می‌شود. این تعاریف اگرچه یک نوع مفهوم یا احساس مشترک را نشان می‌دهد، با این‌ وجود از مناظر و ابعاد مختلف ارائه‌ شده است.

نیاز در روانشناسی عبارت است از حالت محرومیت، کمبود و فقدان در ارگانیزم مانند کمبود غذا، آب و اکسیژن یا به‌ طور کل کمبود هر حالتی که برای استمرار و ادامه حیات یک موجود زنده ضرورت دارد و برای بهزیستی فرد لازم است. کلیه موجودات زنده از ساده‌ترین تک‌یاخته تا انسان که پیچیده‌ترین و کامل‌ترین آن‌هاست دارای مجموعه‌ای از نیازها است.

رفتار آدمی بی‌نهایت متغیر، متنوع و انعطاف‌پذیر است. تفاوت در اینجاست که انسان به‌ وسیله‌ی مجموعه‌ای از نیازهای ثانوی (نیازهای روانشناختی بنیادین) برانگیخته می‌شود، نیازهایی که به جهات اجتماعی ایجاد شده‌اند و از یک فرد به‌ فرد دیگر تفاوتهای زیادی دارند. بنابراین انسان‌ها نیازهای فیزیکی، اجتماعی و روانشناختی دارند که رضایت آنان از زندگی را فراهم می‌آورد

همه ما انسان ها 6 نیاز اساسی داریم و می بایست از آنها در جهت بهبود و پیشرفت زندگی مان استفاده کنیم

اینکه که هستیم یا مشغول چه کاری هستیم، مهم نیست. نیروی مشترکی، تمام احساسات و اعمال ما را سبب می شود و آنها را شکل می دهد. نیازهای انسان، همان چیزی است که کیفیت زندگی و جهتی که در آن پیش می رویم را تعیین می کند.

با اینکه باورها و ارزش های انسان ها متفاوت هستند، اما نیازهای اولیه همه انسانها یکی است. همه ما هر روز این نیازهای اولیه را که از صدها سال پیش در سیستم عصبی ما کدگذاری شده اند، برآورده می سازیم.

این شش نیاز اساسی عبارتست از:

۱- احساس راحتی و آرامش ( همه ما به احساس آرامش، راحتی، ثبات و امنیت نیاز داریم )

۲- عدم قطعیت / تنوع ( عدم قطعیت، تنوع، هیجان، و غافلگیر شدن یکی دیگر از نیازهای ما انسان هاست. اگر هر لحظه بدانیم قرار است چه اتفاقی بیفتد و همه چیز در کنترل ماست، خسته و دلزده خواهیم شد و احساس خواهیم کرد نیازی از ما ارضا نشده است)

۳ - احساس مهم بودن ( همه ما نیاز داریم احساس مهم بودن، خاص بودن و منحصربفرد بودن داشته باشیم)

۴- ارتباط و عشق ( همه ما نیاز به ارتباط و عشق داریم.)

۵- رشد ( همه ما به رشد و تکامل نیازمندیم. چون اگر رشد نکنیم، پس فرق ما با یک مرده در چیست؟)

۶- کمک کردن و بخشیدن ( برای اینکه زندگی ما معنادار باشد، باید ببخشیم و به دیگران کمک کنیم)

چهار نیاز اول (احساس راحتی و آرامش، عدم قطعیت و تنوع، احساس مهم بودن، ارتباط و عشق)، نیازهای مربوط به شخصیت ماست – ما این نیازها را چه بدانیم و چه ندانیم، برآورده می کنیم.

دو نیاز بعدی (رشد، کمک کردن و بخشیدن)، نیازهای معنوی هستند که رضایت و خوشحالی ماندگار ما را سبب می شوند.

هر کاری که ما انجام می دهیم، در جهت برآورده کردن یک یا چند مورد از این ۶ نیاز است.

در این نوشته نیم نگاهی به نیاز ششم که کمک کردن و بخشیدن هست می اندازیم

کمک کردن و بخشیدن

راز زندگی، بخشیدن است. زندگی درباره من نیست. درباره ماست. وقتی یک خبر خوب میشنویم اولین کاری که میکنیم چیست ؟ به سرعت تلفن را برمیداریم و آن حس خوب را به دیگران منتقل میکنیم.

اما چیزی که عمیقاً به آن اعتقاد دارم، به این قرار است: اگر بیش از هر چیز برای معنا و مفهوم و قابل توجه بودن در زندگی ارزش قائل باشیم، باید بدانیم که پول همیشه ما را رها می کند، مگر اینکه پول را از محل کمک کردن و یاری رساندن به دیگران بدست آورده باشیم. اگر از محل پول در پی بدست آوردن توجه و معنی در زندگی هستیم، باید بگویم که هزینه بسیار زیادی برای آن پرداخت خواهیم کرد.

معنای واقعی در زندگی از برون ما حاصل نمی شود، بلکه باید از درون ما حاصل شود. باید از یک حس عزت نفس درونی حاصل شود که البته چیزی نیست که بتوانیم آن از دیگران کسب کنیم. مردم می توانند بگویند که ما زیبا، باهوش، زرنگ، بهترین یا حتی حال بهم زن ترین موجود روی زمین هستیم – اما چیزی که اهمیت دارد این است که به واقع ما درباره خودمان چگونه می اندیشیم.

عبادت در هر شکلی که باشد، یکی از عوامل سلامت روان است

مفید بودن برای دیگران یکی از منابع تأمین عشق مورد نیاز است که به سلامت روان ما کمک می کند. زمانی که با رفتارهای حمایت گرانه خود مشمول دعای افراد می شویم، در پر شدن گنجینه عشق خود گامی اساسی برداشته ایم. تهی بودن این گنجینه سبب افسردگی و از دست دادن رغبت ها می شود

همانگونه که می دانید دستورهای مبین اسلام بیانگر آن است که بخشش از صفات پسندیده است. در بسیاری از آیات به صدقات ماندگار سفارش شده است. صدقه و احسان تنها جنبه مادی ندارد، بلکه هر آنچه به برطرف شدن مشکل دیگری کمک کند، صدقه نامیده می شود. کمک به رهگذران، امر به معروف و نهی از منکر و عیادت از بیماران نیکی به دیگران است

در فرهنگ اسلامی از احسان و نیکوکاری با عناوینی چون: گذرگاهی برای آخرت، مزرعه آخرت، معامله ای پرسود، توشه راه، نصرت الهی ، خوان کرم اهل بیت (ع) و... یاد شده است.

کمک به دیگران و خدمت به خلق به معنای برآوردن نیازهای آنان از راه های درست است واعم از آن که مادی یا معنوی باشد در فرهنگ اسلامی، یکی از عبادت های پر اهمیت به شمار می آید

از اصول اخلاقی که در زندگی همۀ امامان فراوان دیده شده است ، جود و سخاوت است.

ابراز محبت و مهرورزی رسول خدا (ص) نه تنها شامل خانواده، دوستان و اهل ایمان می شد، بلکه مخالفین، از اخلاق نرم و شفقت آمیز آن بزرگوار بهره مند می شدند. به همین جهت خداوند متعال رسول گرامی اش را در قرآن تحسین نموده و می فرماید: «انّک لعلی خلقٍ عظیم؛(5) یقیناً تو دارای اخلاق عظیم و نیکو هستی.»

هوشنگ اسماعیلی

کارشناس ارشد روانشناسی

تاريخ  ارسال:چهارشنبه 11 فروردين 1400 - 10:27

کد:113906-1403