نقش کافئین در عملکرد ورزشی

کافئین در تمام دنیا بصورت گسترده مصرف می شود که در قهوه، چای، شکلات، کاکائو و کولاها وجود دارد.
از کافئین اغلب بعنوان ماده نیروزای تغذیه ای یاد می شود درحالیکه ارزش تغذیه ای زیادی ندارند.
کافئین به سرعت از معده جذب می شود و حداکثر اثر آن 1تا 2 ساعت بعد از مصرف است کافئین قابلیت تاثیر بر کل سیستم های بدن را دارد و توسط بیشتر بافت ها جذب می شود. باقیمانده آن در کبد شکسته شده و از طریق ادرار دفع می شود.

نقش کافئین در عملکرد ورزش استقامتی
مطالعات آزمایشگاهی در سال 1970 نشان داد که کافئین با افزایش تحریک آزادسازی آدرنالین در خون و آزادسازی اسیدهای چرب از بافت های چربی و یا عضلات اسکلتی باعث افزایش عملکرد در ورزش های استقامتی می شود عضلاتی که درگیر هستند از این چربی ها استفاده می کنند و نیاز به استفاده از کربوهیدرات ماهیچه (گلیکوژن) کم می شود و همین امر خستگی را به تاخیر می اندازد.
در سال 1980 بسیاری از مشاهدات نشان داد که کافئین متابولیسم ورزش را تغییر نمی دهد و هیچ اثر نیروزایی ندارد و باعث عملکرد بهتر در ورزش مقاومتی نمی شود.
گزارش های آزمایشگاهی اخیر نشان می دهد که مصرف کافئین یک ساعت قبل از ورزش به مقدار 3 تا 9 میلی گرم وزن بدن عملکرد را در ورزش های استقامتی مانند دویدن و دوچرخه سواری افزایش می دهد. مصرف 3 میلی گرم کافئین به ازای هرکیلوگرم وزن بدن معادل یک فنجان قهوه و مقدار 9 میلی گرم کافئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن معادل 3 فنجان قهوه می باشد البته این تحقیقات برروی ورزشکاران دوره دیده و تمرین کرده بکار رفته است.
مکانیسمی که باعث بهبود عملکرد کافئین می شود نامشخص بوده و مصرف mg/kg 5 تا 9 کافئین باعث ذخیره گلیکوژن ماهیچه ای در طی ورزش های شدید می شود و مشخص نیست که چگونه این ذخیره شدن باعث افزایش استفاده ماهیچه ای اسکلتی ازچربی های موجود می شود.
بعلاوه هیچ مدرکی وجود ندارد که کافئین در مقدار کم mg/kg300 عملکرد ورزشی را افزایش دهد و به نظر نمی رسد که تغییر در متابولیسم ماهیچه ای تنها توضیح کاملی برای تاثیر نیروزایی کافئین طی ورزش استقامتی باشد.

نقش کافئین در عملکرد ورزش های کوتاه مدت
بررسی های آزمایشگاهی پیشنهاد می کنند که کافئین عملکرد را در ورزش های کوتاه مدت تا مدت 5 دقیقه در 90 تا 100 درصد جذب اکسیژن بهبود می بخشد.
دلایل بهبود عملکرد ممکن است به صورت اثر مثبت مستقیم کافئین به تامین انرژی های بی هوازی و انقباض یا تحریک یک ترکیب سیستم عصبی باشد.
مصرف کافئین به نظر نمی رسد که در ورزش های سرعتی (sprint ) تاثیری داشته باشد ولی تحقیقات آزمایشگاهی و تحقیقات فیلد بیشتری نیاز هست تا این نتیجه گیری را اثبات کند.
ورزش های سرعتی بعنوان تمریناتی تعریف می شود زیر 90 ثانیه انجام می شود و بیشتر انرژی مورد نیاز در این ورزشکاران از طریق متابولیسم غیرهوازی تامین می شود.


ترجمه و تنظیم: لاله کیوان مرز
مسئول کمیته تغذیه هیأت پزشکی ورزشی استان تهران
www.acsm.org

تاريخ  ارسال:دوشنبه 20 شهريور 1391 - 10:01

کد:9953-1403